Schrijfster Jessica Durlacher bezoekt Auschwitz

Alsof ze datgene wat haar vader altijd wilde weghouden, nu toch gaat bekijken. Zo voelt het voor schrijfster Jessica Durlacher (56) om rond te lopen in voormalig vernietigingskamp Auschwitz. Vorige maand bezocht ze voor het eerst de plek waar haar vader als tiener gevangen zat. Afgelopen zondag was in Nederland de dag van de Nationale Holocaust Herdenking.

Het vernietigingskamp tekende het leven van haar vader en loopt als rode draad door het werk van Durlacher. "Auschwitz is altijd het centrale woord voor mijn vader geweest", vertelt de schrijfster. "Als het woord viel, gingen de luiken dicht voor mijn vaders gezicht en werd hij een vreemde."

Haar vader Gerhard Leopold Durlacher werd geboren in Duitsland en vluchtte in 1937 met zijn ouders naar Nederland om uit handen te blijven van de nazi's. Vijf jaar later, toen hij 14 jaar oud was, werd het gezin alsnog opgepakt. De Durlachers belandden in kamp Westerbork en vervolgens in Auschwitz.

Voor Jessica Durlacher voelt het voormalige vernietigingskamp als een plek waar ze eigenlijk niet mag zijn. "Dit is zijn horrorplek. Alsof ik een geheim van hem zie", zegt ze over haar vader.

Op 8 mei 1945 bevrijdden de Russen haar vader in Auschwitz. Haar grootouders waren doorgestuurd naar andere kampen. Haar opa kwam om in Bergen-Belsen, haar oma in Stutthof. Pas op latere leeftijd ging haar vader schrijven over zijn oorlogsverleden. In Strepen aan de hemel (1985) beschrijft hij hoe hij in Auschwitz zijn ouders voor het laatst ziet.

"Hoofd verborgen achter de staldeur zie ik hen staan. In rijen van vijf, maar nog niet in het gelid, honderden vrouwen, zwijgend wachtend met uitdrukkingsloze gezichten, in kreukelige kleding, doeken om het hoofd. Mijn ogen verslinden de rijen. Tos ze bij het blauwgrijs gemeleerde wollen gebreide jasje van mijn moeder tot stilstand komen. Het jasje dat ik op een andere planeet als jongen van negen heb mogen helpen uitzoeken. Mijn blik schreeuwt naar haar en haar hart hoort mij.

- Uit Strepen aan de hemel van G.L. Durlacher.

"De ergste passages in mijn vaders boeken zijn de passages waarin hij afscheid moet nemen van zijn ouders. Dat is zoiets verschrikkelijks en dat was gewoon hier, op deze plek", zegt Durlacher.

Zowel het debuut van Jessica Durlacher, Het Geweten (1997), als haar tweede roman De dochter (2000) is een 'tweede-generatieroman'. In beide werken zijn de hoofdpersonen kinderen van mensen die concentratiekampen hebben overleefd. (al deze boeken zijn aanwezig in onze Mediatheek;-)

Toch wilde Durlacher lang niet afreizen naar het kamp dat haar vader maar ternauwernood overleefde. "Ik vond het niet nodig", zegt ze over die keuze. "Ik had er al zo veel over gelezen, ik dacht: het is wel goed zo."

Lopend langs het prikkeldraad, de barakken en de spoorlijn, raakt ze geëmotioneerd. "Ik word gedrukt op datgene wat mijn vader meedroeg. Dat is zo'n grote last, al die onvoorstelbaarheden."

"Je realiseert je opeens: er is eigenlijk maar één ding en dat is leven en het krankzinnige is dat ze leven wilden doden. Het hele leven van een heel volk", zegt Durlacher. "Daarom vind ik het ook zo'n wonder dat mijn vader toch nog echt een mens is geworden nadat hij dit had meegemaakt. Dat je hieruit komt en dan nog helemaal opnieuw begint met leven."

Gedenksteen voor Hella Haasse in de nieuwe kerk

De steen voor Haasse werd aan de vooravond van haar honderdste geboortedag op donderdag 2 februari onthuld door haar kleindochters Merel en Alissa van den Berg. 

Met de gedenksteen voor Haasse, die 70 jaar geleden debuteerde met het boekenweekgeschenk Oeroeg, wordt nu ook de herdenkingstraditie in de Nieuwe Kerk nieuw leven in­geblazen, zegt adjunct-directeur Paul Mosterd.

"Twee groepen springen er in de geschiedenis van de kerk uit: zeehelden en schrijvers. Zeehelden hebben we natuurlijk niet meer, maar er is geen enkele reden om het niet voor schrijvers te doen."

Gedenken in de stad
Onder anderen P.C. Hooft, Joost van den Vondel en Isaäc da Costa zijn in de Nieuwe Kerk bijgezet. Het was Haasse zelf die in 2003 de laatste gedenksteen onthulde, voor de dichter en historicus P.C. Hooft.

"Door de gesprekken die we toen met haar hebben gevoerd, weten we dat zij het gedenken in de stad belangrijk vond. Dus ik weet dat zij zich hier goed bij zou voelen," aldus Mosterd.

Door de gesprekken die we toen met haar hebben gevoerd, weten we dat zij het gedenken in de stad belangrijk vond

Met de familie van Haasse is uitvoerig gesproken over de steen. "Wat zet je erop: schrijver, schrijfster, dichteres? Ze vond haar romans uiteindelijk toch belangrijker. En haar dochters zeiden: 'We weten zeker dat onze moeder niet over zichzelf dacht als genderneutraal.'

Haasse was winnares van onder meer de P.C. Hooft-prijs (1983) en de Prijs der Nederlandse Letterkunde (2004). Haar werk is in 25 landen verschenen.

Lees met andermans ogen

Wat de een normaal vindt, is voor de ander vreemd. 

Zoveel mensen, zoveel verschillen. 

Zou je weleens door de ogen van die ander naar de wereld willen kijken? 

Lees dan een boek. 

Lezen is kijken met andermans ogen.

Lezen Verruimt ons denken en leert ons anderen beter te begrijpen, vaardigheden die goed van pas komen in de huidige samenleving. Dus....lees eens (vaker) een boek over iemand die anders is dan jijzelf:-)

Bezoek de volgende mooie en duidelijke site maar eens en laat je inspireren!

Winnaar BNG Bank Literatuurprijs 2017

De BNG Bank Literatuurprijs is een oeuvreprijs bedoeld voor Nederlandstalige auteurs van 40 jaar of jonger, die twee of meer literaire prozawerken op hun naam hebben staan en die nog niet doorgebroken zijn. Ook hebben ze geen grote literaire prijs gewonnen. De winnaar ontvangt een bedrag van 15.000 euro en een sculptuur.

WINNAAR BNG BANK LITERATUURPRIJS 2017

Marjolijn van Heemstra heeft met haar roman En we noemen hem (Das Mag) de BNG Bank Literatuurprijs 2017 gewonnen! Dat maakte juryvoorzitter Hetty Hafkamp bekend op donderdag 11 januari 2018 in de Amstelkerk in Amsterdam. Ze ontving uit de handen van de jury een cheque t.w.v. €15.000,- euro en een sculptuur van Theo van Eldik.     

Hoelang duurt een oorlog echt? Op 5 december 1946 wordt in Den Haag een bom bezorgd, verpakt als sinterklaassurprise. Drie 'foute Nederlanders' komen om het leven. Brein achter de aanslag is een verre oom van Marjolijn van Heemstra. In de familie groeit de aanslag uit tot een heldendaad. Op haar achttiende krijgt Marjolijn een ring die van deze 'bommenneef' was - met het verzoek haar eerste zoon naar hem te vernoemen. Als ze jaren later in verwachting is, begint ze een zoektocht naar het ware verhaal achter de Sinterklaasmoorden. Met de buik groeit ook de twijfel: was bommenneef een held of een ordinaire misdadiger? En we noemen hem is een spannende pageturner over mythe en werkelijkheid, goed en fout en de vraag wat een pasgeboren baby met zijn voorouders te maken heeft. 'Een beeldschone roman over het belang van mythes en de noodzaak ze te ontrafelen.'